Vlemmix F, Warendorf J, Rosman A et al. Decision aids to improve informed decision-making in pregnancy care: a systematic review. BJOG 2013;120:257-266

Directe link naar de samenvatting van het artikel

Vrouwen moeten tijdens hun zwangerschap en baring enkele belangrijke beslissingen nemen, bijvoorbeeld over prenataal screenen en baringspijnbestrijding. Bij veel van deze beslissingen is er niet een “beste optie”, maar spelen de voorkeuren van vrouwen een belangrijke rol. Keuzehulpen helpen mensen om beslissingen te nemen door hen objectief en niet-sturend te voorzien van informatie over voordelen en risico’s van de verschillende opties. Deze systematische literatuurstudie onderzocht het effect van keuzehulpen tijdens de zwangerschap op kennis, onzekerheid in de besluitvorming en angst.

Twee onafhankelijke onderzoekers verrichtten een systematische zoekactie in diverse databestanden zoals MEDLINE en EMBASE en selecteerden zo tien gerandomiseerde gecontroleerde studies die keuzehulpen voor zwangere vrouwen vergeleken met standaard zorg. Zij vergeleken verschillen in uitkomstmaten tussen interventie- en controlegroepen. De belangrijkste uitkomstmaten waren kennis, onzekerheid in de besluitvorming en angst.

De tien keuzehulpen betroffen eenmaal de methode zwangerschapsafbreking in eerste trimester, vijfmaal prenatale screening, eenmaal stuitligging, tweemaal vaginaal bevallen na keizersnede, en eenmaal baringspijnbestrijding. De keuzehulpen gebruikten zesmaal folders, tweemaal een interactief computerprogramma, en tweemaal gestructureerde counseling. De keuzehulpen leidden bij de zwangere vrouwen tot significant meer kennis, minder onzekerheid in de besluitvorming en minder angst. Gestructureerde counselling door de zorgverlener, bestaand uit informatieverstrekking en bespreking van de opties en de voorkeuren van de vrouw, gaf de beste resultaten. Dit leidde tot duidelijk minder onzekerheid en angst. Echter, de onderzochte keuzehulpen werden ten tijde van deze review weinig gebruikt in de praktijk: slechts drie keuzehulpen waren verkrijgbaar via internet en twee op aanvraag. Twee studies naar de implementatie van keuzehulpen vonden dat vooral artsen veel barrières voor het daadwerkelijke gebruik ervaren, ondanks een positieve attitude tegenover keuzehulpen.

De conclusie was dat keuzehulpen een positief effect hadden op geïnformeerde besluitvorming tijdens de zwangerschap. Toekomstige studies zouden het gebruik van keuzehulpen in de verloskunde moeten bevorderen, door belemmerende en bevorderende factoren voor implementatie te onderzoeken.