Dit beschouwende artikel van Europese en Zuid-Amerikaanse auteurs is gebaseerd op COST Action Birth, een Europees onderzoek rond fysiologische geboorte. Wereldwijd zijn er de laatste decennia rapporten van een groeiende en zorgwekkende overmaat aan medische interventies tijdens de bevalling, zelfs bij fysiologische en ongecompliceerde geboorten, en van misbruik en gebrek aan respect voor vrouwen rondom de bevalling. Deze praktijken in de geboortezorg blijken moeilijk te veranderen, ondanks wetenschappelijk onderzoek en politieke en organisatorische maatregelen.

De auteurs stellen dat de buitensporige percentages medische interventies en het gebrek aan respect voor vrouwen tijdens de bevalling moeten worden geanalyseerd als een gevolg van structureel geweld. Ze zien in het concept van “obstetrisch geweld” een nuttig middel om het structurele geweld in de geboortezorg aan te pakken. Veel zorgverleners voelen weerstand tegen dit concept, omdat het tegen hun ethos ingaat. Daarom gebruikt men vaker begrippen als “humanisering van de geboorte” en “bevorderen van mensenrechten van vrouwen”. Toch kan de term “obstetrisch geweld” effectiever zijn doordat het scherper de culturele en sociale macht structuren en ongelijkheid in de biomedische wereld zichtbaar maakt. Daar lijden zowel zorgverleners als vrouwen onder.

Als voorbeeld beschrijven de auteurs de wetgeving in Venezuela – het eerste land met een wettelijk verbod op “obstetrisch geweld”. Dat wordt daar gedefinieerd als “de overname door zorgverleners van de zeggenschap van de vrouw over haar lichaam en reproductieve processen, die tot uiting komt in een ontmenselijkende behandeling, misbruik door medicalisering en pathologisering van natuurlijke processen, resulterend in verlies van autonomie en de mogelijkheid om vrij te beslissen over haar lichaam en seksualiteit, met negatieve gevolgen voor haar kwaliteit van leven”. De wet noemt vijf specifieke toepassingen van “obstetrisch geweld”: te late en ineffectieve zorg bij obstetrische spoedgevallen, de vrouw dwingen op de rug te bevallen bij voldoende mogelijkheden voor een verticale bevalling, het zonder medische noodzaak belemmeren van vroege moeder-kindbinding (door scheiding), het natuurlijke proces bij een laag-risico geboorte belemmeren door inleiding, keizersnede toepassen als natuurlijke geboorte mogelijk is zonder verkregen vrijwillig uitgesproken informed consent van de vrouw. Volgens de auteurs is een debat over de vele aspecten van “obstetrisch geweld” nodig in juridische- en economische domeinen, in geboortezorg organisaties, onderwijs en onderzoek om wereldwijd de geboortezorg structureel te verbeteren.

Voor de Nederlandse context betekent dit artikel onder meer dat onnodige interventies, bijvoorbeeld keizersnede, episiotomie, horizontaal bevallen, te zien zijn als vormen van “obstetrisch geweld” en als aantasting van de integriteit van (het lichaam van) de vrouw. Dit onderstreept het belang van het actief informeren en betrekken van vrouwen bij beslissingen in de geboortezorg.