In dit proefschrift is onderzocht wat de prevalentie is van vitamine D-tekort bij niet-westerse allochtonen. Wat is de relatieve bijdrage van de bekende determinanten van vitamine D-tekort, en wat is de associatie tussen vitamine D-tekort en potentiële consequenties.

Proefschrift: Vitamin D deficiency in a multiethnic population; determinants, prevalence and consequences.Irene van der Meer
Vrije Universiteit Amsterdam, 24 juni 2010 – De Nederlandse samenvatting van het proefschrift is hier te vinden op Kennispoort Verloskunde (eerst inloggen). De digitale versie van het proefschrift is nog niet helemaal vrijgegeven. De laatste beschikbare versie is te vinden op VU-Dare

In dit proefschrift is onderzocht wat de prevalentie is van vitamine D-tekort bij niet-westerse allochtonen. Wat is de relatieve bijdrage van de bekende determinanten van vitamine D-tekort, en wat is de associatie tussen vitamine D-tekort en potentiële consequenties. Vitamine D wordt geproduceerd bij blootstelling aan zonlicht en wordt verkregen uit voeding en supplementen. Vitamine D-tekort leidt tot secundaire hyperparathyroïdie en in latere fasen tot botmineralisatie, rachitis bij kinderen en osteomalacia (botweekheid) bij volwassenen. Vitamine D-tekort komt vaak voor bij niet-westerse allochtonen vergeleken met autochtone Europese populaties. Vitamine D-tekort is in het bijzonder prevalent bij niet-westerse allochtone zwangeren.

Verloskundigen van een praktijk in Den Haag met veel nietwesterse allochtonen hebben van Juni 2002 t/m maart 2004 de bepaling van serum 25(OH)D toegevoegd aan de standaard bloedtest die zwangeren in de twaalfde week van hun zwangerschap krijgen. De prevalentie van vitamine D-tekort bij de 358 deelnemende zwangeren (serum 25(OH)D < 25 nmol/l) was hoger bij Turkse (84%), Marokkaanse (81%) en overige niet-westerse vrouwen (59%) dan bij westerse vrouwen (8%). De serum 25(OH)D concentratie was lager dan de detectiegrens van 7 nmol/l bij 22% van de Turkse vrouwen. Omdat de prevalentie van vitamine D-tekort bij niet-westerse allochtone zwangeren in Nederland erg hoog bleek te zijn, beveelt de onderzoeker standaard screening aan.

Van de beïnvloedbare determinanten leverden vette vis en supplementen de sterkste bijdrage aan de serum 25(OH)D concentratie in een multi-etnische populatie. De onderzoeker vond geen ondubbelzinnige verbanden tussen lage serum 25(OH) D concentraties en spier-gerelateerde uitkomsten, maar alleen een niet-significant verband tussen lage serum 25(OH)D concentraties en diabetes mellitus. Andere onderzoeken vonden wel negatieve gevolgen van lage serum 25(OH)D concentraties. Daarom adviseert de onderzoeker verloskundige zorgverleners om alert te zijn op de mogelijkheid van vitamine D-tekort bij niet-westerse allochtonen. De meest effectieve strategie om de serum 25(OH)D concentratie te verhogen is nog niet bekend. Dit proefschrift beveelt aan om extra onderzoek te doen naar effectieve strategieën om niet-westerse allochtonen te bereiken en een gevalideerd meetinstrument te ontwikkelen om de werkelijke vitamine D inname of blootstelling aan zonlicht te meten.