Karst Y.Heida

In het proefschrift van Karst Heida gaat het over de oorzaken, gevolgen en klinische implicaties van verschillende zwangerschapscomplicaties in relatie tot hart- en vaatziekten. Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen in Nederland en worden vaak minder tijdig herkend dan bij mannen. Met het oog op het belang van preventie is het van belang dat vrouwen met een verhoogd risico tijdig worden opgespoord. Aangezien complicaties van de voortplanting en de zwangerschap indicatoren kunnen zijn voor het hebben van een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, is er een belang bij om deze risico’s te herkennen. De zwangerschap kan dus gezien worden als ‘stresstest’ voor hart en bloedvaten.

Uit meerdere grote cohort studies blijkt dat vrouwen met een hypertensieve aandoening in de zwangerschap, en met name preeclampsie, een verhoogd risico hebben om op latere leeftijd hart- en vaatziekten te krijgen. Deze relatie geeft aan dat, als er complicaties optreden tijdens de zwangerschap, deze informatie gebruikt kan worden om vrouwen te identificeren die later in het leven een verhoogd risico hebben om een hart- en vaatziekte te ontwikkelen. Vrouwen met een voorgeschiedenis van een hoge bloeddruk in de zwangerschap hebben een 20-30% verhoogd risico op het ontwikkelen van ischemische hartziekten, beroerte en overige hart- en vaatziekten. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door het optreden van hypertensie op jongere leeftijd. Vrouwen met een doorgemaakte zwangerschapsvergiftiging hebben zelfs een tweemaal verhoogd risico op hart- en vaatziekten en wordt geadviseerd om op 50-jarige leeftijd een risicoprofiel volgens de Nederlandse Standaard Cardiovasculair Risicomanagement op te laten stellen. Dit risicoprofiel bestaat uit: medische voorgeschiedenis, lichamelijk onderzoek (o.a. BMI en bloeddruk) en bloedonderzoek (o.a. lipiden en glucose).

Heida: “Nederlands artsen mogen zich meer bewust zijn van het verhoogde risico op hart- en vaatziekten na verschillende zwangerschapscomplicaties. Door het tijdig identificeren van vrouwen met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten kunnen preventieve maatregelen worden getroffen zoals het stimuleren van een gezonde leefstijl en het zo nodig behandelen van risicofactoren”.

De conclusie van het proefschrift is dat vrouwen met een zwangerschapscomplicatie, in het bijzonder preeclampsie, een verhoogd risico hebben op hart- en vaatziekten op latere leeftijd. Om dit beter te voorkomen bij vrouwen is het met name belangrijk om erachter te komen welke vrouwen met preeclampsie daadwerkelijk een verhoogd risico hebben en welke niet, wat kan leiden tot op maat gerichte zorg. Om vrouwen te kunnen laten profiteren van vroege preventieve behandeling is de wetenschappelijk onderbouwde richtlijn ‘Cardiovasculair risicomanagement na een reproductieve aandoening’ opgesteld. Deze landelijke richtlijn kwantificeert zwangerschapscomplicaties en stoornissen van de vruchtbaarheid met een (mogelijk) verhoogd risico op hart- en vaatziekten door middel van meta-analyses.