Citatenwedloop van medische vakbladen.

Televisiesterren worden geregeerd door de kijkcijfers; wetenschappers en vakbladen laten zich in toenemende mate leiden door de Impact Factor. Hoe ver dat soms gaat valt te lezen in de British Medical Journal van 17 maart 2007 (volume 334; pag. 561-564). In het artikel ‘How impact factors changed medical publishing – and science’ schetst redactrice Hannah Brown de ontstaansgeschiedenis van de Impact Factor en de ingrijpende gevolgen die dat had voor de wetenschap. Medische faculteiten in Engeland stemmen hun onderzoeksprogramma’s af op de ‘citaat-gevoeligheid’. Zo scoren publicaties over klinisch onderzoek relatief laag, waardoor de financiering van sommige programma’s onder druk is komen te staan. Omgekeerd zoeken de redacteuren van de gerenommeerde vakbladen doelbewust naar auteurs die in de smaak vallen. Overigens blijkt er nauwelijks een relatie te bestaan tussen papers die veel zijn geciteerd en publicaties die jaren later door experts als baanbrekend worden beoordeeld.

De Impact Factor is zo’n veertig jaar geleden bedacht door de informatiewetenschapper Eugene Garfield. Tegenwoordig is hij emiritus bestuursvoorzitter van Thomson Scientific, waar ook het gevreesde Institute of Scientific Information (ISI) deel van uit maakt. Ieder jaar rond juni publiceert deze instantie het Journal Citation Report, waarin de Impact Factor van zo’n 6000 vakbladen wordt weergegeven.

De Impact Factor kwantificeert het relatieve belang van een wetenschappelijk tijdschrift binnen een bepaalde discipline. Het wordt als volgt berekend: IF = het aantal citaten in jaar X naar artikelen die in de afgelopen twee jaar verschenen in tijdschrift T, gedeeld door het totaal aantal artikelen van de afgelopen twee jaar in tijdschrift T. Ter illustratie een voorbeeld: een tijdschrift heeft in 2004 en 2005 200 artikelen gepubliceerd. Deze artikelen werden in 2005 300 maal geciteerd in de wetenschappelijke literatuur. Dan bedraagt de Impact Factor van 2005 voor dat tijdschrift 1.50 bedragen (300/200 = 1.50).

Reputatie verloskundige vakbladen in 2005

Obstetrics & Gynecology = IF 4.170
American Journal of Obst. & Gyn. = IF 3.083
BJOG = IF 2.171
Acta Obst. et Gyn. Scandinavia = IF 1.549
Birth = IF 1.838
Midwifery = IF 0.746

Bron: Journal Citation Report 2005