Door sociale en culturele verschillen is het niet altijd makkelijk om zwanger te zijn in een land dat niet je thuis is. Ook de zorg is vaak anders. Een Amsterdamse interview-studie bij Chinese migrantenvrouwen, verloskundigen en kraamverzorgenden geeft unieke inzichten in de spanning en dynamiek in de relatie tussen de Chinese migrantenvrouwen en Nederlandse zorgverleners.

De meeste studies in de geboortezorg naar eventuele kwetsbaarheid van migrantenvrouwen rondom de bevalling vinden plaats onder vrouwen met een lage sociaal economische status. Chinese migrantenvrouwen zijn vaker hoog opgeleid met een midden- of hogere sociaal economische status. Deze studie richt zich specifiek op hen.

Diepte-interviews

Tussen maart 2020 en september 2021 namen 46 Chinese migrantenvrouwen, 13 Nederlandse verloskundigen en 12 Nederlandse kraamverzorgenden deel aan individuele online diepte-interviews. Hierbij lag de focus op cultureel sensitieve zorg, vertrouwen en de autonomie van vrouwen in (gezamenlijke) besluitvorming. De resultaten worden weergegeven in vijf thema’s.

Mismatch met Nederlandse verloskundige zorg

In China wordt zwangerschap benaderd als een risicosituatie en wordt vertrouwd op technologie voor screening en geruststelling. Deze ‘mismatch’ met de Nederlandse verloskundige zorg gaven Chinese vrouwen vaak het gevoel hadden dat hun zorgen werden genegeerd door verloskundigen, terwijl Nederlandse verloskundigen de zorgen en verzoeken van Chinese vrouwen voor meer onderzoeken soms als overdreven en onnodig ervoeren.

Groeiend vertrouwen

Chinese vrouwen kregen na hun eerste contact met verloskundigen soms twijfels over hun professionaliteit, omdat de verloskundigen niet voldeden aan hun verwachtingen. Tijdens de zwangerschap ontwikkelden ze meer vertrouwen in de deskundigheid van hun verloskundigen door herhaalde contacten en medische adviezen.

Respect, maar ook zorgen

Verloskundigen en kraamverzorgenden gaven aan dat ze enige training hadden gehad in ‘culturele diversiteit en sensitiviteit’. Voor sommige kraamverzorgenden betekende dit vooral het respecteren van culturele gebruiken en tradities. Dit komt bijvoorbeeld aan de orde bij ‘zuo yuezi’1 Zie voor meer uitleg over deze Chinese (en andere buitenlandse) kraamgebruiken de (Engelstalige) pagina https://en.wikipedia.org/wiki/Postpartum_confinement#China , een Chinese traditie waarbij de moeder de eerste maand na de bevalling thuis blijft. Bepaalde eetgewoonten en in de eerste week niet douchen of baden kunnen daar onderdeel van zijn. Kraamverzorgenden respecteerden dit, maar maakten zich er ook zorgen over.

Eigen keuzes

Verloskundigen merkten op dat bij bijvoorbeeld prenatale screeningtests Chinese vrouwen vaak meer op zoek waren naar de mening van hun zorgverlener, dan dat ze hun eigen waarden verkenden. Sommige geïnterviewde Chinese vrouwen voelden zich in de steek gelaten als een advies uitbleef. Maar gaandeweg werden sommige vrouwen zich meer bewust van de mogelijkheid om hun eigen keuzes te maken.

Zelfvertrouwen opbouwen

Een groot deel van de Chinese vrouwen ervoer ambivalentie en stress bij het balanceren tussen de traditionele Chinese gewoonten en het professionele advies van kraamverzorgenden. Kraamverzorgenden respecteerden de tradities maar uitten soms ook hun zorgen, waardoor sommige vrouwen zich niet gesteund voelden. Aan de andere kant heeft het gezag van kraamverzorgenden als gezondheidsprofessionals soms juist vrouwen geholpen om zelfvertrouwen op te bouwen, bijvoorbeeld in de hiërarchische familiecontext waar ze soms in verkeerden: “Ze hielp me mijn macht terug te krijgen om mijn eigen beslissingen te nemen. Ik verkreeg ‘wetenschappelijke kennis’ om me te ondersteunen”.

Vooral respectvolle, empathische en responsieve zorg bieden

Geboortezorgverleners hebben voldoende tijd nodig om vrouwen (en zeker migrantenvrouwen) uitleg te geven over het verloskundig systeem, de prenatale zorg en kraamzorg en de gebruikelijke procedures. Culturele kennis en respect voor specifieke culturele gebruiken leidt niet automatisch tot betere zorg. Iedere individuele vrouw verhoudt zich weer anders tot deze tradities. In (bij)scholingen voor geboortezorgverleners is het dan ook belangrijk om vooral het bieden van respectvolle, empathische en responsieve zorg aan iedere vrouw te benadrukken. Zorgverleners spelen een cruciale rol bij het verstrekken van voldoende informatie, afgestemd op de kennis en behoeften van vrouwen. Zo kunnen zij vrouwen stimuleren om hun betrokkenheid bij besluitvorming te vergroten.