In Engeland is OptiBreech ontwikkeld; een multidisciplinair zorgpad om kwalitatief goede zorg bij een stuitligging aan te bieden. In een pilotstudie is gekeken of het haalbaar is om dit model op grote schaal in te voeren. Hoewel de pilotstudie moest worden stilgezet, laten de voorlopige resultaten zien dat OptiBreech alle keuzemogelijkheden bij stuitligging waarborgt.

Bij een stuitligging aterme bevelen de richtlijnen in Engeland, net als in Nederland, een uitwendige versie aan. Als de stuitligging blijft bestaan, kan een vrouw kiezen voor een keizersnede, maar ook voor een vaginale stuitbevalling. Helaas is die laatste optie vaak niet beschikbaar, omdat er te weinig professionals zijn die zich bekwaam voelen om een vaginale stuitbevalling te begeleiden.

Vrouwen goede evidence based zorg bieden bij een stuitligging

OptiBreech is een multidisciplinair zorgpad dat in Engeland is ontwikkeld om kwalitatief goede zorg bij een stuitligging aan te bieden. Het OptiBreech netwerk heeft het zorgpad ontwikkeld op basis van bestaand onderzoek, inclusief recent onderzoek naar de vaginale stuitbevalling. Het doel van het zorgpad is om vrouwen vanaf het vaststellen van de (bijna) aterme stuitligging goede evidence based zorg te bieden, met behoud van alle keuzemogelijkheden en eigen regie van de zwangere. Getrainde professionals bieden een uitwendige versie aan, en ook een vaginale stuitbevalling. Iedere vrouw kan zelf beslissen op welke manier ze van het aanbod gebruikmaakt. Dus ook een keuze voor een geplande keizersnede wordt gehonoreerd. De zorg wordt steeds gecoördineerd door één gespecialiseerde verloskundige.

Kan OptiBreech op grote schaal worden ingevoerd?

Onderzoekers wilden weten of het is zinvol om dit model op grote schaal in te voeren en testten daarom eerst de haalbaarheid van een gerandomiseerd onderzoek in een pilotstudie.  In vier ziekenhuizen werden alle vrouwen die in aanmerking kwamen voor het zorgpad geïnformeerd over de studie. Degenen die toestemming gaven voor randomisatie, werden aselect verdeeld over standaard zorg en OptiBreech zorg. De andere vrouwen die voor OptiBreech kozen werden gevolgd in een cohort studie. De  onderzoekers evalueerden de mate van deelname aan de studie en acceptatie van het zorgpad en registreerden ook de medische uitkomsten.

Geen eerlijke vergelijking mogelijk

Na 67 randomisaties werd de pilot stopgezet. Een eerlijke vergelijking tussen standaard zorg en OptiBreech was niet mogelijk, omdat de optie van een vaginale stuitbevalling niet voldoende beschikbaar bleek in standaard zorg. De voorlopige resultaten over OptiBreech waren wel positief en ondersteunden het aanbod van dit type zorg. De acceptatie door vrouwen van het zorgpad was goed. De mogelijkheid van een uitwendige versie was goed gewaarborgd in de OptiBreech groep, en bij blijvende stuitligging was er een reële keuze mogelijk tussen een geplande vaginale stuitbevalling of geplande keizersnede. Ook de medische uitkomsten leken gunstig: er waren meer vaginale baringen en minder ongeplande keizersnedes in de OptiBreech groep, en de zorg was veilig.

Nog geen conclusies mogelijk over de medische uitkomsten

Deze pilotstudie laat zien hoe ingewikkeld het kan zijn om een complexe interventie te evalueren op uitkomsten bij moeder en kind. Duidelijk is dat OptiBreech het aanbod van evidence based zorg rondom de aterme stuitligging verbetert. Het OptiBreech zorgpad blijft dan ook aangeboden worden, en de cohortstudie blijft doorlopen om verdere evaluaties mogelijk te maken. Op dit moment zijn er nog geen conclusies over de effectiviteit ten aanzien van medische uitkomsten mogelijk. Verdere uitrol in Engeland kan volgens de onderzoekers het beste worden geëvalueerd in een stepped wedge cluster studie1 In een stepped wedge cluster design wordt een complexe interventie stap voor stap uitgerold over verschillende locaties/praktijken. In Nederland kennen we deze studie opzet van de IRIS studie: https://www.childbirthnetwork.nl/onderzoek/iris-studie/ .

Meer informatie:

Breech specialist midwives and clinics in the OptiBreech Trial feasibility study: An implementation process evaluation – Dasgupta – 2023 – Birth – Wiley Online Library

Wat betekent dit voor jou?

Kan de zorg rondom stuitligging in jouw VSV nog beter? Laat je dan inspireren door dit zorgpad! OptiBreech is een mooi voorbeeld van de organisatie van kwalitatief goede zorg in multidisciplinaire teams vanaf het vaststellen van een (bijna) aterme stuitligging. OptiBreech waarborgt alle keuzemogelijkheden voor de zwangere vrouw met een aterme stuitligging, van uitwendige versie tot en met de bevalling, en heeft aandacht voor continuïteit van zorg.