Zwangerschap op latere leeftijd (‘advanced maternal age’ of AMA) komt steeds vaker voor. In de literatuur is veel aandacht voor de medische aspecten en kans op complicaties bij uitgestelde zwangerschap. Deze kwalitatieve studie belicht de beleving van oudere primipare vrouwen.

De onderzoekers hielden semi-gestructureerde diepte interviews met 15 primipare vrouwen ouder dan 35 jaar in het derde trimester van een ongecompliceerde zwangerschap van een eenling. De analyse vond plaats volgens grounded theory methoden.

Uit de interviews komt als centrale thema naar voren: Het is nu of nooit (zie figuur). De zwangerschap voelt voor oudere vrouwen vaak als een eenmalige kans. Op dit centrale thema zijn drie met elkaar samenhangende thema’s van invloed: Gereed worden, Omgaan met angst en Besluitvorming.

Vrouwen beschrijven de timing van hun zwangerschap in termen van gereedheid om een kind te krijgen. Voor een aantal is ouder moederschap een bewuste keuze, anderen waren liever eerder moeder geworden. Beiden voelen dat ze hun uitgestelde zwangerschap moesten rechtvaardigen.

Vrouwen ervaren meer angst in hun zwangerschap naarmate ze meer moeite hadden zwanger te raken en aanvullende prenatale controles kregen aangeboden. In de besluitvorming tijdens de zwangerschap wordt de risicoperceptie van vrouwen beïnvloed door: echelon (vergelijkbaar met 1e of 2e lijn), houding van de omgeving tegenover zwangerschap op latere leeftijd en de beperkte mogelijkheid om nogmaals zwanger te worden.

De zwangerschapsbeleving lijkt voor oudere primipare vrouwen anders te zijn. Zij zijn zich meer bewust van hun beperkte kans op een nieuwe zwangerschap en ervaren daardoor meer angst. Daarom is het belangrijk dat zorgverleners aandacht besteden aan en de beleving van zwangerschap op latere leeftijd, naast de medische aspecten. Een aanbeveling is wegens onzekerheid over een mogelijke miskraam meer controles te plannen tijdens het eerste trimester.