Bij veel vrouwen verschijnt tijdens de actieve ontsluitingsfase van de bevalling een paarse lijn op de bilnaad. Het observeren hiervan kan een bruikbaar aanvullend hulpmiddel zijn om de voortgang van de bevalling te bepalen.

De voortgang van de ontsluitingsfase wordt meestal bepaald door herhaaldelijk inwendig onderzoek. Dit kan belastend zijn voor vrouwen, en het baringsproces onderbreken1 Zie bijvoorbeeld: Exploring women’s experiences, views and understanding of vaginal examinations during intrapartum care: A meta-ethnographic synthesis (Jenkins et al, Midwifery 2023) https://doi.org/10.1016/j.midw.2023.103746 . Naast alle andere klinische verschijnselen waarmee je de voortgang kunt observeren, is er de laatste jaren ook belangstelling voor de paarse lijn (‘purple line’) die bij veel vrouwen op de bilnaad verschijnt tijdens de actieve ontsluitingsfase.

Verband lengte paarse lijn en voortgang bevalling onderzocht

Onderzoekers wilden weten hoe bruikbaar deze niet-invasieve methode is bij het beoordelen van de voortgang van de bevalling. Zij keken in een systematische review naar het verband tussen de lengte van de paarse lijn en zowel de cervicale ontsluiting als de indaling van het hoofd, vastgesteld tijdens de ontsluitingsfase. Zij includeerden zes observationele studies met in totaal 982 barende vrouwen. In alle studies werd de voortgang van de bevalling beoordeeld met behulp van regelmatig vaginaal onderzoek en werd tegelijkertijd het optreden van de paarse lijn geregistreerd en werd de lengte gemeten.

Op een witte huid zie je het vaakst de paarse lijn

De paarse lijn is niet aanwezig voor aanvang van de bevalling. Gemiddeld trad een paarse lijn op tijdens de actieve ontsluitingsfase bij 77% van de vrouwen in de studies, maar dit varieerde tussen de studies van 48,3% tot 89,5%. Huidskleur is een belangrijke factor voor deze variatie: bij een witte huid wordt de paarse lijn het vaakst gezien.

Hoe langer de paarse lijn, hoe verder de ontsluiting

Bij vijf studies met 454 vrouwen was de correlatie tussen de lengte van de paarse lijn en de cervicale ontsluiting in centimeter bepaald, en werd een positieve correlatie gevonden Ook in de vijf studies die naar de indaling van het hoofd keken, werd een positieve correlatie gevonden tussen indaling en de lengte van de paarse lijn. Op basis van twee studies bleek de lengte van de paarse lijn gemiddeld ongeveer 7 cm bij een ontsluiting van 3-4 cm, en ruim 9 cm bij een ontsluiting van 9-10 cm.

Observeren paarse lijn kan bruikbaar zijn

Deze resultaten moeten met een zekere voorzichtigheid worden geïnterpreteerd. Het zijn observationele studies, en bij vijf van de studies vonden de auteurs enig risico op vertekening. Bovendien variëren de resultaten van de verschillende studies nogal. Er is dus meer onderzoek nodig naar de precieze correlatie tussen de lengte van de paarse lijn en de ontsluiting en de betekenis voor het beoordelen van de voortgang van de bevalling. Tegelijkertijd kan het observeren van een paarse lijn een bruikbaar aanvullend hulpmiddel zijn voor zorgverleners, met een niet-invasief karakter. De auteurs adviseren om de paarse lijn te observeren in zijligging, en te meten met een lint.

Wat betekent dit voor jou?
In Nederland is het werken met de paarse lijn niet gebruikelijk, maar je zou zelf kunnen oefenen met het observeren ervan, als aanvulling op alle andere observaties tijdens de ontsluitingsfase. Zo kun je het aantal keer dat je inwendig onderzoek doet tijdens de baring misschien verminderen.