Perinatale audit is één van de instrumenten om de kwaliteit van de zorg voor moeder en kind te verbeteren [dunn pM, Mcilwaine, 1996]. Hierdoor kan een ongewenste uitkomst van de zwangerschap, zoals sterfte en ook morbiditeit, voorkomen worden [Bergsjo p et al, 2003].  Perinatale audit is een ingang naar het zorg­ proces van alle zwangeren en pasgeborenen [Mancey­jones M, Brugha rf, 1997]. Het gaat om het leren van ongewenste gebeurtenissen in het zorgproces door deze te identifceren en te analyseren; vervolgens worden stappen ondernomen om herhaling te voorkomen [drife jO, 2006]. Perinatale audit kent verschillende vormen met meer of minder gedefnieerde beoordelingscriteria. De externe audit wordt uitge­voerd door onafhankelijke beoordelaars, waarna de bevindingen teruggekoppeld worden aan de betrokken zorgverleners [schutte jM et al, 2005; Weindling aM, 2003]. De interne audit wordt in perinatale samen­ werkingsverbanden uitgevoerd door de zorgverleners zelf [diem vM et al, 2008;amelink­Verburg Mp et al, 2003]. Bij de interne audit vindt directe evaluatie en besluitvorming plaats en kunnen veranderingen in het zorg­ proces snel ingezet worden. perinatale audit wordt momenteel geïmplementeerd in geheel Nederland. Binnen de landelijke audit­ organisatie vormt de interne lokale audit de basis voor zowel de regionale als de landelijke thematische audit (www.perinataleaudit.nl). In Noord­Nederland worden sinds september 2007 interne auditbijeenkomsten gehouden. De oorsprong van de introductie van deze auditbijeenkomsten is het door ZonMw gefnancierde ‘implementation of structural feedback by means of perinatal audit to caregivers in cases of perinatal mortality in the northern part of the Netherlands’ (iMpacT)­ project [diem vM et al, 2008]. In dit project werd de implementatie van auditbijeenkomsten ontwikkeld en uitgevoerd. In dit artikel beschrijven wij de eerste resultaten van 2 jaar perinatale audit met betrekking tot geïdentifceerde substandaard­factoren, aandachtspunten en verbeteracties. Daarnaast rapporteren wij de opmerkingen van de betrok­ken zorgverleners over de inhoud en uitvoering van auditbijeenkomsten.

In de periode september 2007-maart 2010 werden een nieuwe organisatie en methodiek van perinatal auditbijeenkomsten geïntroduceerd in 15 samenwerkingsverbanden in Noord-Nederland. Tijdens multidisciplinaire auditbijeenkomsten werden, door het verloskundig samenwerkingsverband geselecteerde casussen van perinatale sterfte onder leiding van
een onafhankelijke voorzitter op gestructureerde wijze besproken.

In totaal werden 64 auditbijeenkomsten gehouden, waaraan 677 perinatale zorgverleners 1 of meerdere malen deelnamen en waarin 112 casussen van perinatale sterfte werden geëvalueerd. Er werden 163 substandaard-factoren geïdentifceerd. Hierbij ging het om niet handelen volgens protocol, richtlijn, standaard (31%) of gangbare zorg (23%) en onvoldoende documentatie (28%) en communicatie tussen zorgverleners (13%). Er werd 442 maal een verbeteractie gerapporteerd op het gebied van ‘externe samenwerking’ (15%), ‘interne samenwerking’ (17%), ‘praktijkvoering’ (26%) en ‘scholing’ (10%). Als meest gewaardeerde aspecten van de auditbijeenkomsten kwamen naar voren: het multidisciplinaire karakter van de auditbijeenkomsten, het gezamenlijk zoeken naar substandaard-factoren, de veiligheid, de leerzaamheid en het gunstige effect op de samenwerking.

In alle 15 perinatale samenwerkingsverbanden in Noord-Nederland werden casussen van perinatale sterfte besproken. Substandaard-factoren werden geïdentifceerd, maar verdere analyse van deze factoren verdient nog aandacht. Deelnemers vonden de multidisciplinaire benadering en het samenwerken tijdens de auditbijeenkomsten bevorderend voor de samenwerking tussen perinatale zorgverleners.