Vertrouwen tussen zwangeren onderling maakt Centering Pregnancy effectief
Centering Pregnancy (CP), waarbij prenatale zorg in groepen wordt geboden, lijkt positieve effecten te hebben op perinatale uitkomsten als gewicht en termijn bij geboorte. Hoe CP hiertoe leidt is echter nog onduidelijk.
Onderzoek laat zien dat CP positieve effecten heeft op psychosociale uitkomsten maar er is weinig tot geen onderzoek gedaan naar het effect van steun tussen zwangeren onderling. Deze kwalitatieve Nederlandse studie had tot doel inzicht te krijgen in de rol van vertrouwensrelaties tussen vrouwen op de effecten van CP.
De onderzoekers hielden semigestructureerde individuele interviews met 26 vrouwen uit vier verloskundigenpraktijken die minimaal één CP-sessie hadden bijgewoond in de twaalf maanden voorafgaand aan inclusie (in maart 2013).
Daarnaast vonden observaties van CP-sessies plaats bij dezelfde praktijken tussen januari en maart van 2013. De focus van de observaties lag op de groepsdynamiek: hoe communiceren vrouwen onderling, tonen zij zich kwetsbaar, zijn zij steunend en participeren zij in discussies?
De 26 vrouwen zijn gemiddeld 25-30 jaar. De deelnemers zijn voornamelijk hoogopgeleide primigravidae van Nederlandse afkomst. Vier vrouwen zijn vroegtijdig met CP gestopt (drie wegens tijdgebrek, een wegens gebrek aan privacy). Op basis van de thema’s uit de interviews en observaties ontwikkelden de auteurs een conceptueel model van vertrouwensrelaties en sociale steun waaraan CP bij zwangeren onderling bijdraagt.
Vertrouwensrelaties kunnen ontstaan als voldaan wordt aan enkele randvoorwaarden. Dit zijn het tonen van kwetsbaarheid, open, respectvolle en niet-veroordelende communicatie, wederkerigheid, ‘chemie’ tussen de groepsleden op basis van gedeelde achtergrond en sfeer die ontstaat door de manier waarop de verloskundige de bijeenkomsten begeleidt.
Het onderlinge vertrouwen tussen zwangeren leidt op haar beurt tot meer sociale steun, waardoor de zwangere vrouwen zich met elkaar kunnen identificeren, geruststelling voelen en meer zelfvertrouwen ontwikkelen. Sociale steun lijkt uit eerdere literatuur de brug te zijn naar betere perinatale uitkomsten
De bevindingen geven inzicht in mogelijke factoren die van invloed kunnen zijn op de effecten van CP. De auteurs adviseren verloskundigen die de CP-bijeenkomsten begeleiden: schep een vertrouwelijke omgeving, geef deelnemers tijd om vertrouwen te ontwikkelen, stimuleer hen ook buiten de sessies contact te onderhouden, maar zorg dat er voldoende privacy is bij gevoelige onderdelen zoals lichamelijk onderzoek.
Birth 2017; 44: 41-47