Als de ervaringen tijdens de bevalling niet overeenkomen met de verwachtingen die vrouwen en hun partners vooraf van de bevalling hadden, leidt dit dan tot posttraumatische stressklachten? De ervaringen op zichzelf spelen een grotere rol, blijkt uit dit onderzoek.

Tijdens de prenatale periode vormen vrouwen en partners verwachtingen over de bevalling. In dit onderzoek werd bekeken of een mismatch tussen verwachtingen van de bevalling en daadwerkelijke ervaringen posttraumatische stressklachten door de bevalling – ofwel Childbirth-related posttraumatic stress symptoms (CB-PTSS1 Niet te verwarren met het Nederlandse PTSS: posttraumatische stressstoornis. ) – bij vrouwen en bij partners voorspelt. Ook werd onderzocht of een mismatch tussen de vrouw en haar partner in verwachtingen of ervaringen invloed kan hebben op het ontwikkelen van CB-PTSS. Het onderzoek maakt deel uit van een Europees project gericht op het verminderen en verzachten van traumatische ervaringen rondom de bevalling.

Verwachtingen, ervaringen en stressklachten

Voor dit onderzoek werden de gegevens gebruikt van de Engelse Self-Hypnosis IntraPartum Trial. De deelnemers waren 469 vrouwen en 358 partners2 92% levenspartners, 8% andere bevallingspartners, zoals moeder, zus of vriendin . Zij vulden drie keer een vragenlijst in; de eerste rond 36 weken zwangerschap en vervolgens twee en zes weken na de bevalling. In de zwangerschap werd gevraagd naar verwachtingen en in de vragenlijst twee weken na de bevalling werd gevraagd naar ervaringen. De nadruk bij deze vragenlijsten lag meer op emotioneel vlak dan op de gebeurtenissen zelf. Zes weken na de bevalling werd gevraagd naar stressklachten passend bij CB-PTSS . In de analyse werd geavanceerde statistiek (response surface analysis) gebruikt om de complexe relaties tussen verwachtingen, ervaringen en stressklachten bij de vrouw en haar partner in beeld te krijgen.

Ervaringen meer van invloed dan verwachtingen

Zoals verwacht was er een verband tussen de bevallingsverwachtingen en -ervaringen voor zowel moeders als partners. Positieve verwachtingen waren gecorreleerd aan positieve ervaringen en ook aan minder optreden van CB-PTSS. Het ontwikkelen van CB-PTSS leek sterker beïnvloed door ervaringen dan door de verwachtingen. Op basis van de response surface analysis lijkt een mismatch tussen verwachtingen en ervaringen niet bij te dragen aan meer CB-PTSS. Ook als er tussen de moeder en haar geboortepartner een mismatch was in hun verwachtingen of ervaringen, bleek dat niet van invloed op CB-PTSS.

Lees ook: Wat als verwachtingen rondom de bevalling niet uitkomen?

Respectvolle en ondersteunende verloskundige zorg

Zoals eerder beschreven in de literatuur, zijn bevallingsverwachtingen gerelateerd aan ervaringen, en ervaringen weer gerelateerd aan CB-PTSS. Dit onderzoek toont aan dat de bevallingservaringen een grotere rol spelen dan de match tussen verwachtingen en ervaringen in het ontwikkelen van CB-PTSS. De impact van bevallingservaringen op het ontwikkelen van CB-PTSS benadrukt opnieuw het belang van respectvolle en ondersteunende verloskundige zorg.

Lees ook: Wat is belangrijk bij de zorg rondom perinataal trauma?
Wat betekent dit voor jou?
Het is vanzelfsprekend belangrijk om vrouwen en partners goed voor te bereiden op de bevalling, zodat ze realistische verwachtingen hebben. Vrouwen die zonder overdreven angst de bevalling ingaan hebben meer kans op een positieve ervaring. Dit onderzoek maakt echter ook duidelijk dat vooral ervaringen tijdens de bevalling – zoals angst en verlies van controle – gerelateerd zijn aan het ontwikkelen van posttraumatische stress. Anders gezegd: een goede en ondersteunende begeleiding kan negatieve ervaringen verminderen en kan daarmee de kans op posttraumatische stress verminderen. De onderzoekers hebben in een eerder artikel adviezen hierover voor de praktijk, voor beleid en voor onderzoek gegeven.