Vrouwen met een taalbarrière willen begrijpen en begrepen worden

Hoe ervaren vrouwen met een taalbarrière de zorg tijdens de zwangerschap, geboorte en postpartumperiode in een nieuw land? Kwalitatieve studies die hierop licht werpen, zijn samengebracht binnen deze meta-etnografie die als leidraad kan dienen voor respectvolle interculturele geboortezorg en inzet van tolken.

Steeds vaker zwangeren van buiten Europa

De internationale migratiestroom neemt toe. Het aantal mensen dat wereldwijd op de vlucht is bereikte een nieuw record. Verloskundige zorgprofessionals krijgen hierdoor steeds vaker te maken met zwangeren die van buiten Europa komen. Een groot aantal van deze vrouwen spreekt niet de taal van het gastland en mogelijk evenmin de tweede taal. Dit stelt verloskundige zorgprofessionals voor uitdagingen.

Uitgangspunt en aanpak

De onderzoekers nemen als theoretisch uitgangspunt¹ dat de behoeften en wensen van immigrantenvrouwen mede maatgevend zijn voor de zorg. Om de ervaringen van immigrantenvrouwen te kunnen verzamelen en samenvoegen zijn 1.253 kwalitatieve publicaties gescreend², waarvan er 7 zijn betrokken in deze review. De 142 vrouwen uit deze onderzoeken hebben 42 verschillende nationaliteiten en woonden in 6 verschillende gastlanden.

Begrijpen en begrepen worden

Vrouwen met een taalbarrière willen tijdens de zorgverlening vooral ‘begrijpen en begrepen worden als een uniek persoon’. Dit overkoepelde thema keert in alle onderzoeken terug, met drie verwante thema’s:

Vrouwen hebben tijdens de zwangerschap, geboorte en postpartumperiode behoefte aan wederzijds respectvol begrip.
Ze vinden het belangrijk dat er ethisch en correct wordt getolkt.
Ze stellen zorgzame verloskundige zorgprofessionals en vertrouwde gezichten op prijs.

Lees ook: Simone Goosen: ‘Tolken maken de geboortezorg beter’

Gebrekkige communicatie leidt tot onzekerheid en onveiligheid

Lijnrecht tegenover het verlangen naar wederzijds begrip staan de ervaringen van vrouwen wanneer de taalbarrière niet werd opgelost: dit plaatst vrouwen in een kwetsbare situatie en is een bron van onveiligheid. Als gevolg van de taalbarrière:

voelden de vrouwen zich als dom behandeld;
ervoeren vrouwen gevoelens van schaamte, kwetsbaarheid, nervositeit, spanning en wantrouwen;
voelden vrouwen zich soms gedwongen om toestemming te geven, vooral in acute situaties;
beschreven sommige vrouwen situaties van mishandeling of wangedrag;
beleefden sommige vrouwen de geboortezorg zo negatief dat ze andere zorg later ook gingen vermijden.

Belangrijke punten ten aanzien van zorg en tolken

Deze meta-etnografie kan als leidraad dienen voor respectvolle interculturele geboortezorg en inzet van tolken. Dit zijn daarbij belangrijke inzichten:

De taalbarrière leidt aan twee kanten tot verlies van belangrijke informatie: postpartum depressie wordt bijvoorbeeld gemist.
Vrouwen hebben vaak lage gezondheidsvaardigheden en geen kennis over het gezondheidszorgsysteem van het gastland.
Vrouwen willen informatie in een begrijpelijke taal en op een passende manier, bij voorkeur in hun moedertaal: zowel geschreven als mondeling.
Het gebruik van familie en vrienden als tolken kan als veilig en vertrouwd worden ervaren, maar belemmerde vrouwen om gevoelige informatie te delen.
Bij professionele tolkdiensten voelden de vrouwen zich voor begrip afhankelijk van de tolken. Tegelijkertijd kon de situatie met een professionele dienst ongemakkelijk zijn, vooral in intieme situaties.
De vrouwen wisten niet hoe ze om een tolk moesten vragen, noch dat dit een wettelijk recht was.
Andere vrouwen durfden niet om een tolk te vragen, omdat dit lastig zou zijn of de relatie met de zorgverlener negatief zou kunnen beïnvloeden.
Sommige vrouwen vertrouwden een vreemde niet, terwijl andere niet aarzelden om een tolk te gebruiken, omdat hun behoefte aan een correcte vertaling vooropstond.