Wat als de verwachtingen en wensen van de zwangere vrouw rondom de bevalling niet uitkomen? Ervaart ze de bevalling dan per definitie als negatief? Dat hóeft niet, ontdekten Amerikaanse onderzoekers. De houding van de zorgverlener speelt daar een essentiële rol in.

Verwachtingen en wensen spelen een belangrijke rol in de bevallingservaring: wanneer iemand bevalplan of bevalwens uitkomt zorgt dit voor een positievere ervaring. Maar het komt regelmatig voor dat dingen anders lopen, bijvoorbeeld door een medische indicatie. Wanneer dingen anders lopen dan verwacht wordt dit geassocieerd met een lagere tevredenheid rondom de bevalling. Dit kwalitatieve onderzoek richtte zich op de attitudes van vrouwen waarbij de bevalling anders liep dan verwacht.

Interviews met vrouwen van wie verwachtingen niet uitkwamen

Vrouwen die in een groot academisch ziekenhuis in Amerika waren bevallen vulden zowel voor als na de bevalling vragenlijsten in over hun wensen, verwachtingen en ervaringen met ingeleid worden. Vervolgens is gekeken bij welke vrouwen de wensen en verwachtingen over de bevalling niet overeen kwamen met de uiteindelijke ervaring of uitkomst. Op basis van deze bevindingen werden 66 vrouwen uitgenodigd voor een interview; 22 van hen namen daadwerkelijk deel. Het interview vond telefonisch plaats tussen april en november 2021 aan de hand van een semi-gestructureerde interview guide1 Bij deze methode bereidt de interviewer van tevoren een reeks vragen of onderwerpen voor. Deze vragen zijn een leidraad voor het interview, maar het is ook mogelijk om door te vragen of andere vragen te stellen. Zo kan je een onderwerp breed verkennen, maar de leidraad zorgt er wel voor dat de belangrijkste punten bij elke participant naar voren komen. . Bijna alle deelnemers hadden een witte huidskleur en waren hoogopgeleid. De helft van de respondenten was voor het eerst bevallen.

Steun van zorgverleners kan negatieve gevoelens verlichten

De resultaten kunnen worden ingedeeld in twee thema’s:

  1. Het niet uitkomen van verwachtingen kan als negatief worden ervaren.
  2. Steun van zorgverleners kan deze negatieve gevoelens verlichten, positieve ervaringen faciliteren en de autonomie van de patiënt verbeteren. Dit kan aan de hand van voorbereiding, communicatie, zorg en het bieden van comfort.

Vrouwen willen beter voorbereid zijn

Vrouwen gaven aan dat ze graag beter voorbereid hadden willen zijn op potentiële complicaties. Deze voorbereiding kan bijdragen aan emotionele stabiliteit en kennis over hoe een bevalling kan verlopen. Hoewel deze voorbereiding op veel verschillende manieren kan plaatsvinden (bijvoorbeeld door gesprekken met vrienden of familie of door een cursus), gaf de meerderheid van de vrouwen aan het fijn te vinden om dit met zorgverleners te bespreken. Juist die gesprekken konden ervoor zorgen dat verwachtingen werden aangepast.

Communicatie, zorg en comfort zijn belangrijk

Communicatie was belangrijk voorafgaand en tijdens de bevalling waar het anders liep dan verwacht. Het bieden van zorg en comfort zorgt voor een buffer voor negatieve ervaringen door onverwachte situaties. Een voorbeeld hiervan is dat zorgverleners hun best deden om wensen uit te laten komen die nog wél haalbaar waren.

Model voor positieve interactie bij onverwachte situaties

Vrouwen kunnen ook een positieve bevalervaring hebben wanneer hun verwachtingen van de bevalling niet zijn uitgekomen. Hier speelt de houding van de zorgverlener een essentiële rol in. Op basis van de bevindingen in deze studie hebben de onderzoekers een model ontwikkeld voor positieve patiënt-zorgverlener interactie bij onverwachte situaties. Het model laat zien dat voorbereiding, positieve communicatie en het bieden van zorg en comfort de ervaring kunnen verbeteren.

Wat betekent dit voor jou?
Soms kan het best lastig zijn om te dealen met de verwachtingen van je cliënt, zeker wanneer deze in jouw ogen misschien onrealistisch zijn. De toenemende invloed van social media speelt hierbij ook een rol. Het is belangrijk om te beseffen dat je als zorgverlener hier juist het verschil kan maken. Dit kan al door tijdens de zwangerschap door goed in gesprek te gaan over de verwachtingen over de bevalling. Bespreek bijvoorbeeld verschillende scenario’s en vraag door. Maar ook tijdens de bevalling kun je nog heel veel doen. Hierbij is je houding ontzettend belangrijk. Het bieden van zorg en comfort bij een mogelijke teleurstelling helpt. Daarnaast is het belangrijk om actief te kijken naar plannen of wensen die nog wél kunnen, ondanks uitdagingen of onverwachte situaties. Door hierover in gesprek te blijven met de cliënt voelt zij zich gezien. Dit kan een stukje autonomie waarborgen, wat ontzettend belangrijk is voor een positieve ervaring.